Wij hadden niet nodig de Nieuwe Stads-herberg* , die geheel van water is omringd, door eene ophaalbrug van de stad kan worden gescheiden, en waarin logement gehouden en gelagen gezet worden, binnen te treden, maar verlustigden ons dadelijk met het gezigt, dat zich van den Steiger aldaar aanbiedt.Cornelis van der Vijver

De nieuwe Stadsherberg gelegen aan het IJ was de uitkomst voor reizigers die zich na het sluiten van de bomen (die de haventoegang afsloten) onderdak zochten. De nieuwe Stadsherberg werd gebouwd in 1662 in het IJ ter hoogte van de Martelaarsgracht (nu Stationsplein ter hoogte van de Westelijke Toegangsbrug). De oude Stadsherberg die in meer westelijke richting lag (ter hoogte van huidige De Ruijterkade 5)  werd door het stadbestuur in 1613 aangelegd. Beide herbergen waren volledig gebouwd op palen in het IJ en konden door middel van een ophaalbrug afgesloten worden van de stad. De nieuwe Stadsherberg moest uiteindelijk in 1876 plaats maken voor de aanleg van het stationseiland waar het nieuwe Centraal Station gebouwd werd. De oude Stadsherberg werd in 1755 afgebroken. ☞

Cornelis over de oude Stadsherberg:☞

DE OUDE STADS-HERBERG

Werd in 1615 gebouwd buiten de Wieringerstraat, tot herberging van reizigers, die na het sluiten van den Boom vor de Stad kwamen, Ook diende dezelve tot wachtplaats voor Burgers, en tot verkoopplaats van schepen en zout. – Daar zij sinds jaren niet meer bestaat, evenmin als de jagthaven…

Cornelis van der Vijver